Ngày 30 tháng 7 năm 2021, Sở Tư pháp ban hành Công văn số 1002/STP-HCTP về việc trao đổi một số nội dung về thừa kế quyền sử dụng đất có yếu tố nước ngoài.
Theo đó các quy định về người gốc Việt Nam cư trú, sinh sống lâu dài ở nước ngoài; quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất hay người Việt Nam định cư ở nước ngoài có quyền sở hữu nhà ở, có quyền sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam được quy định cụ thể như sau:
- Theo quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 3 của Luật Quốc tịch năm 2008, thì người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam và người gốc Việt Nam cư trú, sinh sống lâu dài ở nước ngoài. Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài là người Việt Nam đã từng có quốc tịch Việt Nam mà khi sinh ra quốc tịch của họ được xác định theo nguyên tắc huyết thống và con, cháu của họ đang cư trú, sinh sống lâu dài ở nước ngoài.
- Tại điểm đ khoản 1 Điều 169 Luật Đất đai năm 2013, quy định về người sử dụng đất thì: Người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc diện được sở hữu nhà ở tại Việt Nam theo quy định của pháp luật về nhà ở được nhận chuyển quyền sử dụng đất ở thông qua hình thức mua, thuê mua, nhận thừa kế, nhận tặng cho nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở hoặc được nhận quyền sử dụng đất ở trong các dự án phát triển nhà ở.
- Điểm đ khoản 1 Điều 179 Luật Đất đai năm 2013, quy định về quyền và nghĩa vụ của hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất: Trường hợp người được thừa kế là người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 186 của Luật này thì được nhận thừa kế quyền sử dụng đất; nếu không thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 186 của Luật này thì được hưởng giá trị của phần thừa kế đó. Và khoản 1 Điều 186 Luật đất đai năm 2013, quy định: “1. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc các đối tượng có quyền sở hữu nhà ở theo quy định của pháp luật về nhà ở thì có quyền sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam”.
- Theo quy định tại khoản 1 Điều 7, điểm b khoản 2 Điều 8, khoản 1 Điều 9 Luật Nhà ở năm 2014, thì đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài có quyền sở hữu nhà ở, có quyền sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam khi được phép nhập cảnh vào Việt Nam và có nhà ở hợp pháp thông qua các hình thức mua, thuê mua nhà ở thương mại của doanh nghiệp, hợp tác xã kinh doanh bất động sản; mua, nhận tặng cho, nhận đổi, nhận thừa kế nhà ở của hộ gia đình, cá nhân; nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở trong dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại được phép bán nền để tự tổ chức xây dựng nhà ở theo quy định của pháp luật. Nhà ở được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất phải là nhà ở có sẵn.
Như vậy trường hợp người đã từng có quốc tịch Việt Nam nay đã nhập quốc tịch nước ngoài thì được coi là người Việt Nam định cư ở nước ngoài, chỉ có thể được nhận thừa kế quyền sử dụng đất gắn liền với nhà ở nếu có đủ các điều kiện theo quy định tại khoản 1 Điều 7, điểm b khoản 2 Điều 8 và khoản 1 Điều 9 Luật Nhà ở năm 2014. Còn nếu chỉ nhận thừa kế quyền sử dụng đất mà không gắn liền với việc sở hữu nhà ở thì người Việt Nam định cư ở nước ngoài chỉ được nhận giá trị của quyền sử dụng đất được thừa kế theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 179 Luật Đất đai năm 2013./.
Mỹ Hạnh