Theo Điều 6 Thông tư số 15/2015/TT-BTP ngày 16 tháng 11 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Hộ tịch và Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15 tháng 11 năm 2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch quy định: “việc đăng ký khai sinh cho trẻ em sinh ra ở nước ngoài, có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam hoặc cha và mẹ đều là công dân Việt Nam, chưa được đăng ký khai sinh ở nước ngoài, về cư trú tại Việt Nam thì được đăng ký khai sinh tại Việt Nam nếu đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật”.
Tuy nhiên, hiện nay trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp đã xảy ra những trường hợp trẻ em sinh ra ở Trung Quốc, có mẹ là công dân Việt Nam, cha là công dân Trung Quốc và các trẻ em này đều được cơ quan có thẩm quyền Trung Quốc cấp hộ chiếu.
Đối với những trường hợp trẻ em có hộ chiếu do cơ quan có thẩm quyền Trung Quốc cấp, được Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực – Bộ Tư pháp hướng dẫn tại Công văn số 418/HTQTCT-HT, cụ thể như sau: “Nếu trẻ về Việt Nam bằng hộ chiếu Trung Quốc thì xác định trẻ đã có quốc tịch Trung Quốc, cơ quan đăng ký hộ tịch Việt Nam không có thẩm quyền đăng ký khai sinh cho trẻ và phải hướng dẫn gia đình trẻ liên hệ với cơ quan có thẩm quyền của Trung Quốc để cấp giấy tờ cho trẻ”.
Như vậy, khi địa phương gặp những trường hợp mà người dân có yêu cầu đăng ký khai sinh cho các trẻ em thuộc đối tượng được nêu tại Công văn số 418/HTQTCT-HT, thì nên lưu ý xem xét, kiểm tra và đối chiếu cẩn thận các giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài để có hướng giải quyết phù hợp theo quy định của pháp luật.
Đồng thời, địa phương cần có biện pháp chủ động rà soát những trường hợp con lai được sinh ra ở Trung Quốc, có mẹ là công dân Việt Nam, cha là công dân Trung Quốc, mang hộ chiếu Trung Quốc, để kịp thời hướng dẫn người dân thực hiện theo đúng quy định của pháp luật để đảm bảo quyền lợi cho trẻ em, tránh trường hợp người dân che giấu thông tin, tự ý mượn giấy khai sinh của người khác để đi học, từ đó phát sinh những hệ lụy về quyền nhân thân và quyền cơ bản của công dân.
Thanh Xuân