Chứng minh nhân dân (CMND) là giấy tờ thông dụng để chứng minh nhân thân của công dân trong các quan hệ xã hội cũng như là một trong các loại giấy tờ phải xuất trình khi đăng ký hộ tịch để chứng minh về nhân thân của bản thân.
Tuy nhiên trong quá trình thực hiện việc đăng ký hộ tịch đã phát sinh khó khăn, vướng mắc sau:
Khi thực hiện thủ tục đăng ký hộ tịch theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15 tháng 11 năm 2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch thì “Người yêu cầu đăng ký hộ tịch, cấp bản sao trích lục hộ tịch xuất trình bản chính một trong các giấy tờ là hộ chiếu, chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân hoặc giấy tờ khác có dán ảnh và thông tin cá nhân do cơ quan có thẩm quyền cấp, còn giá trị sử dụng (sau đây gọi là giấy tờ tùy thân) để chứng minh về nhân thân. Trong giai đoạn chuyển tiếp, người yêu cầu đăng ký hộ tịch phải xuất trình giấy tờ chứng minh nơi cư trú”.
Trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp có một số trường hợp công dân chỉ có duy nhất giấy CMND (không có giấy tờ tùy thân khác) nhưng khi Giấy CMND đã hết thời hạn sử dụng hoặc bị mất thì khi đó cơ quan đăng ký hộ tịch không thể tiếp nhận và thực hiện thủ tục đăng ký hộ tịch theo quy định.
Nhưng hiện nay, thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Công an, Công an tỉnh Đồng Tháp đã ban hành văn bản chỉ đạo Công an các huyện, thành phố dừng tiếp nhận hồ sơ cấp thẻ Căn cước công dân (CCCD) mã vạch và Giấy CMND để chuyển sang cấp thẻ CCCD có gắn chip điện tử. Việc này đã ảnh hưởng rất lớn đến nhu cầu giao dịch của người dân nói chung và việc thực hiện đăng ký hộ tịch nói riêng, nhất là đối với những trường hợp cần bổ sung thông tin về ngày, tháng sinh trong giấy khai sinh để làm cơ sở cấp thẻ CCCD nhưng giấy CMND hết hạn hoặc bị mất nên cơ quan đăng ký hộ tịch không thể đăng ký được.
Để giải quyết vướng mắc này ngày 16 tháng 8 năm 2021, Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực - Bộ Tư pháp đã ban hành Công văn 700/HTQTCT-HT hướng dẫn về nghiệp vụ hộ tịch, chứng thực, Công văn đã đưa ra hướng giải quyết như sau:
Về nguyên tắc, để xác định đúng người có quyền yêu cầu đăng ký hộ tịch, bắt buộc phải có một trong các giấy tờ tùy thân nêu tại khoản 1 Điều 2 Nghị định số 123/2015/NĐ-CP khi đăng ký hộ tịch. Trường hợp người yêu cầu đăng ký hộ tịch có Giấy CMND nhưng bị mất hoặc đã hết hạn sử dụng mà không còn giấy tờ tùy thân nào khác, thì để bảo đảm quyền lợi, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân, cơ quan đăng ký hộ tịch có thể sử dụng các giấy tờ thay thế có giá trị tương đương như:
– Văn bản xác nhận cơ quan Công an/Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú về thông tin nhân thân của công dân (có đủ thông tin về họ, chữ đệm, tên, năm sinh, nơi cư trú, có dán ảnh);
– Tờ khai cấp/cấp đổi Giấy chứng minh nhân dân/căn cước công dân (có dán ảnh của cá nhân) có xác nhận của cơ quan Công an có thẩm quyền…
Việc ban hành Công văn hướng dẫn của Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực - Bộ Tư pháp, sẽ giúp cơ quan đăng ký hộ tịch kịp thời tháo gỡ khó khăn, việc đăng ký hộ tịch được thực hiện thống nhất, bảo đảm quyền lợi của công dân.
Mỹ Hạnh